Türkiye genelinde ilkbahar aylarının gelmesiyle birlikte doğada mantar arayışına çıkan vatandaşlara, uzmanlardan peş peşe uyarılar geliyor. Tıbbi Farmakoloji Uzmanı Prof. Dr. Ertuğrul Kaya, mantar zehirlenmesi vakalarındaki artışa dikkat çekerek, doğadan toplanan mantarların ciddi sağlık sorunlarına ve ölümlere yol açabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Prof. Dr. Kaya, Türkiye’nin zengin iklim ve coğrafi yapısının çok sayıda mantar türüne ev sahipliği yaptığını, ancak bu türlerin birbirinden ayırt edilmesinin uzmanlar için bile oldukça zor olduğunu belirtti. “Dünyada yaklaşık 4 bin mantar türü bulunuyor. Bunlardan 100’den fazlası zehirli, yaklaşık 15’i ise ölümcül nitelikte. Türkiye’de bu tehlikeli türler yaygın şekilde görülebiliyor” dedi.
Halk arasında ‘köylü mantarı’ gibi adlarla bilinen bazı mantarların kültür mantarlarına benzer görünmesi nedeniyle büyük tehlike arz ettiğine dikkat çeken Kaya, “Bazı mantarlar mikroskop altında incelenmeden kesin olarak ayırt edilemez. Vatandaşlarımızın doğadan topladıkları mantarları güvenli şekilde tanımaları mümkün değildir” ifadelerini kullandı.
Deneyime dayalı güvenin yanıltıcı olabileceğini vurgulayan Kaya, “50 yıldır mantar toplayan, 75 yaşındaki bir vatandaşımız dahi zehirlenebiliyor. Bu konuda deneyim ne yazık ki hayat kurtarmıyor” dedi.
Zehirli mantarların bazı türlerde birkaç saat, bazılarında ise 8-10 saat sonra belirti verdiğini hatırlatan Kaya, belirtiler arasında ishal, mide bulantısı ve baş dönmesinin yer aldığını, bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini söyledi. Özellikle geç belirtilerin karaciğer hasarına yol açabileceğini belirterek, bu tür zehirlenmelerin daha tehlikeli olduğunun altını çizdi.
Prof. Dr. Kaya ayrıca, halk arasında yaygın olarak kullanılan “zehirli mantar ayırt etme yöntemlerinin” bilimsel bir geçerliliği olmadığını vurguladı. “Zehirli mantarları ayırt etmenin tek yolu laboratuvar analizidir. Renk, koku ya da böcek yemesi gibi halk yöntemleri kesinlikle güvenilir değildir” diye konuştu.
(Samet ÇINAR)
