Niğde'de üç kuşaktır halıcılık mesleğini sürdüren Fehmi Arslansoy, makineleşmenin ve ucuz üretimin etkisiyle el emeği halıların değerini kaybettiğini, üretimin durma noktasına geldiğini ve halıcılığın son yıllarını yaşadığını söyledi.
Dedelerinden miras kalan bu geleneksel sanatın son temsilcilerinden biri olan Arslansoy, halıcılığı sadece bir geçim kaynağı değil, aynı zamanda kültürel bir miras olarak gördüğünü belirtti. Mesleğin yok olmasına tanıklık etmenin üzüntüsünü dile getiren Arslansoy, “Dedemizin mesleği, üçüncü kuşağım. Maalesef Türkiye’de de, Niğde’de de dokumacılık bitti, can çekişiyor. Üretim tamamen durdu, sadece elde kalanlarla yetiniyoruz” dedi.
MAKİNELEŞME, EL EMEĞİNİ GÖLGEDE BIRAKTI
Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte el dokuması halıların yerini makine üretimi, ucuz halılar aldı. Bu değişimin sektöre büyük zarar verdiğini belirten Arslansoy, “Eskiden çok değerliydi, iyi kazandırıyordu. Ancak makinaların çıkmasıyla insanlar ucuz ürünün peşine düştü ve dokumacılık sona erdi” ifadelerini kullandı.
BİR AYDA DOKUNAN HALI EMEĞİN KARŞILIĞINI ALAMIYOR
Günümüzde yeni üretim yapmanın neredeyse imkânsız hale geldiğini vurgulayan Arslansoy, şu anda sadece geçmişten kalan halıları onarıp satışa sunduklarını dile getirdi. El emeğinin değer görmediğine dikkat çeken Arslansoy, “Bir bayanın bir ayda dokuduğu halının 10 bin TL etmesi gerekirken, piyasada en fazla 5-6 bin TL’ye satılabiliyor” dedi.
“NİĞDE HALICILIĞIN MERKEZİYDİ, BUGÜN SESSİZLİĞE BÜRÜNDÜ”
Niğde’nin tarih boyunca halıcılıkta önemli bir merkez olduğunu hatırlatan Arslansoy, bu kültürel mirasın kaybolmasına seyirci kalındığını belirtti. “Niğde yüzyıllardır halıcılığın merkeziydi. Selçuklulara, Orta Asya Türk kültürüne dayanan bu meslek yok olmamalıydı. Ancak bugün üretim bitti, fiyatlar yüksek, alıcı da yok. Halıcılık maalesef son yıllarını yaşıyor” diyerek, hem sitemini hem de mesleğe olan bağlılığını dile getirdi.
KÜLTÜREL MİRAS YOK OLUYOR
Yüzyıllara dayanan geleneksel el sanatlarının korunması ve yaşatılması için daha fazla destek ve farkındalık gerektiğini ifade eden Arslansoy, yetkililere ve kültür kurumlarına çağrıda bulundu.
El dokuması halılar, sadece bir ev eşyası değil; bir milletin kültürünü, tarihini ve emeğini taşıyan birer sanat eseri. Ancak bugün bu sanat sessizce tarihe karışıyor. Fehmi Arslansoy gibi ustalar ise, bu kültürel hafızayı ayakta tutmak için mücadele ediyor.
(Samet ÇINAR)